Κακάο

Η ιστορία του κακάο

Οι αναφορές στο κακάο χρονολογούνται από τους αρχαίους Μάγια και Αζτέκους. Εκείνη την εποχή, οι κόκκοι κακάο χρησιμοποιούνταν σε διάφορες τελετουργίες και ως πολύτιμο εμπόρευμα.

Οι Μάγια έφτιαχναν ένα ποτό από κόκκους κακάο, αρωματισμένο με τσίλι και καλαμποκάλευρο. Παρά την πικρή του γεύση, το ποτό αυτό πίστευαν ότι ήταν ισχυρό και ότι προάγει την υγεία με διάφορους τρόπους. Οι κόκκοι κακάο ήταν τόσο πολύτιμοι εκείνη την εποχή που χρησιμοποιούνταν και ως μέσο πληρωμής.

Οι Αζτέκοι απολάμβαναν επίσης το κακάο και έπαιζε εξαιρετικά σημαντικό ρόλο σε διάφορα εορταστικά μενού και θρησκευτικές τελετές. Το κακάο εκτιμούνταν τόσο πολύ από τους Αζτέκους που θεωρούνταν δώρο των θεών προς τον άνθρωπο. Εξ ου και η επιστημονική του ονομασία "Thebroma", η οποία μεταφράζεται ελεύθερα ως "τροφή των θεών".

Το κακάο, το οποίο αρχικά έφεραν στην Ευρώπη οι Ισπανοί από την Αμερική, απέκτησε γρήγορα μεγάλη δημοτικότητα στη γηραιά ήπειρο. Το παρασκεύασμα αυτό εξακολουθούσε να καταναλώνεται κυρίως ως ποτό, αλλά σύντομα χρησιμοποιήθηκε και στην παρασκευή στερεών τροφών.

Τα οφέλη του κακάο για την υγεία

Στις μέρες μας γίνονται πολλές έρευνες για το κακάο λόγω των πλεονεκτημάτων του για την υγεία. Το εκχύλισμά του είναι πλούσιο σε αντιοξειδωτικά, τα οποία μπορούν να βοηθήσουν στη μείωση του κινδύνου καρδιαγγειακών παθήσεων. Τα φλαβονοειδή στο κακάο προάγουν την κυκλοφορία του αίματος και μειώνουν την αρτηριακή πίεση.

Μελέτες έχουν επίσης βρει ενδείξεις ότι τα φλαβονοειδή μπορούν να βοηθήσουν στη θεραπεία διαφόρων τύπων φλεγμονής. Ένας από τους πιο μελετημένους τομείς είναι οι επιδράσεις του κακάο στην υγεία της καρδιάς. Μελέτες έχουν δείξει ότι το κακάο μπορεί να βοηθήσει στη μείωση της κακής χοληστερόλης και στην αύξηση της καλής χοληστερόλης, η οποία με τη σειρά της μειώνει τον κίνδυνο καρδιαγγειακών παθήσεων.  

Το κακάο βελτιώνει επίσης την ελαστικότητα των αιμοφόρων αγγείων, γεγονός που βελτιώνει την κυκλοφορία του αίματος. Αυτό έχει συνολικό αντίκτυπο στη συνολική υγεία, συμπεριλαμβανομένης της μείωσης του κινδύνου εγκεφαλικού επεισοδίου ή καρδιακής προσβολής.

Εκτός από όλα τα παραπάνω, το κακάο είναι επίσης γνωστό για τις θετικές του επιδράσεις στην ψυχική υγεία. Αυξάνει την παραγωγή σεροτονίνης και ενδορφινών στον εγκέφαλο, γεγονός που έχει ευθέως ανάλογη επίδραση στη διάθεση και τη γενική εγρήγορση.

Η κατανάλωση κακάο έχει επίσης αποδειχθεί ότι έχει αντικαταθλιπτική δράση χάρη στη φαινυλαιθυλαμίνη που περιέχει. Αυτή η ένωση είναι ανεπίσημα γνωστή ως η χημική ουσία της αγάπης, η οποία εκκρίνεται από τον εγκέφαλο όταν ένα άτομο αισθάνεται χαρά και στοργή.

Η κατανάλωση κακάο έχει επίσης πολλά οφέλη για τη λειτουργία του εγκεφάλου. Βελτιώνει τις γνωστικές ικανότητες και μειώνει την απώλεια μνήμης που σχετίζεται με την ηλικία. Το κακάο βελτιώνει τη ροή του αίματος στον εγκέφαλο, γεγονός που βελτιώνει τη συγκέντρωση και διατηρεί τη μνήμη.

Το κακάο έχει επίσης άμεσα οφέλη για τη φροντίδα του δέρματος, με τα αντιοξειδωτικά του να βοηθούν στην καταπολέμηση των σημαδιών γήρανσης. Το κακάο χρησιμοποιείται συχνά στα καλλυντικά, καθώς προστατεύει το δέρμα από εξωτερικούς ερεθισμούς. Ένα καλό παράδειγμα είναι το βούτυρο κακάο, το οποίο βρίσκεται σε πολλές από τις κρέμες δέρματος που κυκλοφορούν στην αγορά.

Προετοιμασία του κακάο

Η συγκομιδή και η παραγωγή του κακάο είναι μια διαδικασία πολλών σταδίων που ξεκινά από τους σπόρους του φυτού. Τα κακαόδεντρα αναπτύσσονται ιδιαίτερα σε τροπικές περιοχές όπως η Νοτιοανατολική Ασία, η Νότια Αμερική και η Δυτική Αφρική.

Οι καρποί που φυτρώνουν στα δέντρα αυτά περιέχουν κόκκους κακάο, οι οποίοι συλλέγονται με το χέρι. Οι κόκκοι ζυμώνονται μετά τη συγκομιδή, γεγονός που παίζει σημαντικό ρόλο στην ανάπτυξη του γευστικού προφίλ του κακάο.

Μετά τη ζύμωση, οι κόκκοι αφήνονται να στεγνώσουν στον ήλιο πριν συσκευαστούν για τη μεταφορά τους. Στη συνέχεια, οι κόκκοι καβουρδίζονται για να απελευθερώσουν τα αρώματά τους.

Οι καβουρδισμένοι κόκκοι αποφλοιώνονται και θρυμματίζονται για να παραχθεί πάστα κακάο. Από την προκύπτουσα μάζα διαχωρίζονται το βούτυρο κακάο και η σκόνη κακάο. Το βούτυρο κακάο αποτελεί βασική πρώτη ύλη για την παραγωγή σοκολάτας, ενώ η σκόνη κακάο χρησιμοποιείται σε διάφορα ροφήματα και στην αρτοποιία.

Η πολιτιστική σημασία του κακάο ανά τους αιώνες

Το κακάο παίζει εδώ και πολύ καιρό σημαντικό ρόλο σε πολλούς πολιτισμούς και ως μέρος των διατροφικών τους παραδόσεων. Ξεκίνησε να χρησιμοποιείται στην Ευρώπη ως μέρος της παραγωγής σοκολάτας στις αρχές του 19ου αιώνα. Ο Ολλανδός επιστήμονας Coenraad Johannes van Houten εφηύρε μια μέθοδο για την απομόνωση του λίπους από το βούτυρο κακάο, καθιστώντας τη σκόνη πολύ πιο εύχρηστη. Αυτή ήταν μια επαναστατική εφεύρεση και η ζήτηση για σοκολάτα εκτοξεύτηκε καθώς άρχισε να πωλείται σε φύλλα.

Σήμερα, η βιομηχανία σοκολάτας είναι τεράστια, αλλά το κακάο εξακολουθεί να είναι το θεμέλιό της. Η σοκολάτα χρησιμοποιείται για τόσους πολλούς διαφορετικούς σκοπούς και διατίθεται όχι μόνο σε φύλλα, αλλά και σε παγωτά, γλυκά, ποτά κ.λπ.

Υπάρχουν επίσης διάφορες παραλλαγές και η μαύρη σοκολάτα, για παράδειγμα, έχει γίνει πολύ δημοφιλής λόγω των πλεονεκτημάτων της για την υγεία. Η μαύρη σοκολάτα περιέχει περισσότερο κακάο και λιγότερη ζάχαρη, γεγονός που την καθιστά όλο και πιο δημοφιλή στους καταναλωτές που έχουν συνείδηση της υγείας τους.

Ωστόσο, αυτό δεν έχει επηρεάσει τη δημοτικότητα της σοκολάτας γάλακτος, η οποία είναι γνωστή για την απαλή και γλυκιά γεύση της. Τα ροφήματα με βάση το κακάο εξακολουθούν να καταναλώνονται ευρέως, ιδίως στη Νότια Αμερική, όπου παράγονται με παραδοσιακές μεθόδους.

Ένα καλό παράδειγμα είναι το μεξικάνικο ρόφημα κακάο champurrado, που παρασκευάζεται με αλεύρι καλαμποκιού, κακάο σε σκόνη και κανέλα. Αποτελεί μέρος της τοπικής χριστουγεννιάτικης παράδοσης και ταιριάζει απόλυτα με την εορταστική περίοδο.

Η ηθική της παραγωγής κακάο

Η βιομηχανία τροφίμων αντιμετωπίζει πάντα διαφορετικές προκλήσεις, και η παραγωγή κακάο δεν αποτελεί εξαίρεση, ιδίως από ηθική άποψη. Το κακάο καλλιεργείται συχνά σε περιοχές όπου οι αγρότες υποφέρουν από φτώχεια και απάνθρωπες συνθήκες εργασίας.

Η ευημερία του περιβάλλοντος εγείρει επίσης ορισμένα ερωτήματα στους καταναλωτές. Τα ζητήματα αυτά αντιμετωπίζονται με την παραγωγή προϊόντων δίκαιου εμπορίου που σέβονται τη φύση και εξασφαλίζουν την ευημερία των εργαζομένων κατά τη διαδικασία παραγωγής.

Χρησιμοποιείται το κακάο στα συμπληρώματα διατροφής;

Ορισμένα προϊόντα με βάση το κακάο προτιμώνται από όσους αθλούνται και ακολουθούν υγιεινό τρόπο ζωής, όπως τα ποτά αποκατάστασης και οι μπάρες πρωτεΐνης.

Υπάρχουν επίσης διαθέσιμα διάφορα εκχυλίσματα κακάο, τα οποία έχει αποδειχθεί ότι βελτιώνουν τη συνολική διάθεση και τη διάθεση. Το κακάο περιέχει μαγνήσιο, φυτικές ίνες και σίδηρο, καθιστώντας το μια εξαιρετική προσθήκη στην καθημερινή σας διατροφή.  

Συμπέρασμα

Το κακάο δεν είναι απλώς μια απόλαυση για τους λάτρεις του γλυκού, αλλά μέρος της ανθρώπινης ιστορίας και της ευημερίας. Παραμένει ένα από τα πιο πολύτιμα συστατικά στον κόσμο εδώ και αιώνες και η ευελιξία του το έχει κάνει μέρος της καθημερινής διατροφής πολλών ανθρώπων.

Μπορείτε να αναπολείτε το μακρύ και ουσιαστικό ταξίδι του κακάο από τη φυτεία μέχρι τα ράφια της αγοράς κάθε φορά που απολαμβάνετε μια σοκολάτα ή ένα ποτό με βάση το κακάο.